Dây thừng leo núi là gì? Cấu tạo, Đặc điểm và Các loại

Dây thừng leo núi là loại dây chuyên dụng cho môn thể thao leo núi, bảo hộ dùng để bảo vệ cơ thể trong quá trình leo núi, giữ an toàn cho sức khỏe để phòng chống các tai nạn xảy ra, đảm bảo an toàn tuyệt đối, không xảy ra việc té ngã hay nguy hiểm đến tính mạng bảo vệ con người trước những tai nạn trên cao, tránh khỏi các chấn thương như va chạm, té ngã, trượt chân hay các sự cố khác,…

Trong các công trường, công trình xây dựng và các môi trường làm việc trên cao cũng rất cần đến loại dây cứu hộ này, các tai nạn và sự cố khi làm việc trên cao là điều không thể tránh khỏi, chính vì vậy việc đảm bảo an toàn trong quá trình làm việc và sức khỏe là vấn đề cần được ưu tiên hàng đầu, an toàn của người lao động là vấn đề được quan tâm nhiều hiện nay.

Cấu tạo dây thừng leo núi

Dây thừng leo núi được làm từ sợi Nylon có đa dạng kích thước cho nhiều mục đích sử dụng.

Dây thừng được làm từ sợi Nylon cao cấp, nguyên liệu chuyên dụng sản xuất các loại dây bảo hộ, được dệt bằng máy móc và quy trình tiêu chuẩn để đảm bảo cấu tạo bền chắt của dây.

Day thừng cứu sinh được sử dụng chuyên dụng cho việc leo núi và cũng có thể ứng dụng cho các công việc trên cao khác.

Sản phẩm dây thừng leo núi có đặc điểm là tĩnh điện, hay còn gọi là dây thừng tĩnh điện (Statisc Rope).

Đặc điểm dây thừng leo núi

Bạn có thể cân nhắc các tính năng khác nhau khi so sánh các loại dây leo núi. Các tính năng này sẽ ảnh hưởng đến việc sử dụng dây dễ dàng và hiệu quả ra sao.

Chống thấm nước: Khi dây bị ngấm nước, nó sẽ nặng hơn và giảm khả năng chịu lực giật do rơi (mặc dù dây sẽ trở lại bình thường sau khi khô). Khi thời tiết lạnh đến mức đóng băng, dây sẽ cứng lại và không thể kiểm soát được. Để chống lại điều này, một vài loại dây có tính năng chống nước để giảm khả năng dây bị ngấm nước.

Dây chống thấm nước đắt hơn loại dây không chống thấm, nên bạn hãy cân nhắc sẽ mua loại nào. Nếu bạn đơn giản chỉ muốn leo núi thể thao thì loại dây không chống thấm là đủ, vì hầu hết những người leo núi thể thao sẽ thu dây đi về khi trời mưa. Còn nếu bạn leo núi băng, leo núi địa hình hay leo núi truyền thống đa điểm, bạn có thể sẽ gặp mưa, tuyết hay băng đá, hãy chọn loại dây chống thấm. Dây chống thấm có thể có lõi chống thấm, vỏ chống thấm hoặc cả 2. Tất nhiên có cả 2 sẽ giúp dây chống thấm tốt hơn.

Dấu giữa dây: hầu hết dây leo núi đều có dấu giữa dây, thường được sơn màu đen, giúp bạn xác định đoạn giữa của dây. Điều này rất quan trọng khi bạn đáp xuống dưới.

Dây hai màu: một số dây có hai màu, phần chuyển màu sẽ chia rất rõ dây thành hai nửa, có thể coi như 1 dấu giữa dây rõ ràng và cố định. Tính năng này hiệu quả hơn (và thường đắt hơn) so với dấu giữa dây thông thường, vì lớp sơn đen có thể bị phai và trở nên khó nhận biết.

Dấu hết dây: một số loại dây có hai đầu sơn màu hoặc sơn đen để báo hiệu dây đã gần hết. Tính năng này rất hữu dụng khi bạn đang đáp xuống hoặc đưa người xuống.

Công dụng của dây thừng leo núi:

– Dây thừng leo núi được thiết kế đảm bảo an toàn cho người lao động khi làm việc trên cao. Các ngành nghề thường sử dụng dây an toàn như xây dựng, điện lực, cứu hỏa, cứu hộ cứu nạn.

– Ngoài ra, dây an toàn thường được trang bị trong các gia đình sống ở nhà cao tầng hay các khu chung cư để phòng tránh các trường hợp hỏa hoạn xảy ra sẽ giúp những gia đình ở trên cao thoát thân một cách nhanh chóng.

– Dây thoát hiểm có độ dài tùy ý, giúp người bị nạn thoát hiểm từ trên tầng cao xuống mặt đất vô cùng an toàn. Sản phẩm để tháo lắp tạo thuận lợi cho cả người già và trẻ em cũng có thể sử dụng.

– Dây thoát hiểm  được sử dụng cho lính cứu hỏa, lực lượng cứu hộ cứu nạn. Các gia đình sử dụng dây an toàn như một thiết bị thoát hiểm trong trường hợp xảy ra cháy nổ, những người đi leo núi sử dụng dây để đảm bảo an toàn.

Các loại dây thừng leo núi

Có hai loại dây leo núi chính: dây động (dynamic rope) và dây tĩnh (static rope). Dây động có thể dãn và hấp thụ lực giật do cú ngã gây ra. Dây tĩnh thì ngược lại, nhưng sẽ hữu dụng trong các trường hợp như đưa người bị thương xuống dưới mặt đất, làm dây bám để leo hoặc giảm tải khi đưa đồ lên cao. Không sử dụng dây tĩnh cho kiểu leo với neo trên đỉnh hoặc leo dẫn đầu, vì loại dây này không được thiết kế, kiểm nghiệm và phù hợp cho những mục đích đó.

Dây tĩnh

Dây tĩnh thích hợp cho cứu hộ, thám hiểm hang động, dây bám cố định và giảm tải khi nâng. Dây tĩnh là lựa chọn tốt khi bạn không muốn dây bị dãn, ví dụ như khi đưa một người bị thương xuống, hay bám dây leo lên, hay đưa vật nặng lên cao. Không sử dụng dây tĩnh để leo với neo trên đỉnh hoặc leo dẫn đầu, vì loại dây này không được thiết kế, kiểm nghiệm và phù hợp cho những mục đích đó.

Dây động

Còn nếu bạn muốn mua dây động để leo núi, bạn sẽ có 3 lựa chọn: dây đơn, dây đôi hoặc dây kép.

• Dây đơn (Single Rope)

Loại dây này rất thích hợp để leo núi kiểu truyền thống (traditional climbing – trad climbing), leo núi thể thao (sport climbing), leo vách đứng (big-wall) và leo với neo trên đỉnh (top-roping).

Phần lớn người leo núi đều mua dây đơn. Cái tên của loại dây này cũng đã nói lên tất cả: bạn sẽ sử dụng một dây duy nhất, không dùng tới dây thứ hai như các kiểu dây kia. Dây đơn có rất nhiều kích cỡ và chiều dài khác nhau, phù hợp với nhiều người, và nói chung dễ dàng sử dụng hơn các hệ thống có hai dây.

Một số dây thừng leo núi loại dây đơn có chỉ số tương đương dây đôi và dây kép, cho phép bạn có thể dùng chúng với bất kỳ kỹ thuật leo nào. Mọi dây đơn sẽ được đánh dấu bằng số 1 với vòng tròn bao quanh ở cả hai đầu dây.

• Dây đôi (Half Ropes/Double Rope)

Kiểu dây này phù hợp với leo núi truyền thống, leo núi đá tự do đa điểm (multi-pitch climbing), leo núi địa hình (mountaineering climbing) hoặc leo núi băng (ice climbing).

Khi leo núi với dây đôi, bạn sẽ sử dụng hai dây riêng và luân phiên móc chúng ở các điểm neo để đảm bảo an toàn. Kỹ thuật leo này sẽ giảm bớt lượng dây cần đến trên những chặng leo khúc khuỷu, nhưng cần phải tập luyện để làm quen trước khi leo.

Dây đôi có những ưu và nhược điểm khi so sánh với dây đơn:

Ưu điểm

•  Kỹ thuật leo dây đôi sẽ giảm lượng dây cần dùng với những chặng leo ziczac.
• Nối hai dây với nhau và bạn có thể đáp xuống xa gấp đôi so với dây đơn.
• Dây đôi sẽ giúp bạn an tâm hơn vì dù một dây đã bị tưa hoặc đứt, bạn vẫn còn một dây còn lại.

Nhược điểm

• Kỹ thuật leo dây đôi cần nhiều kỹ năng và thời gian để thành thục hơn so với dây đơn, do bạn sẽ leo và bám bằng hai dây chứ không phải một.
• Trọng lượng tổng của hai dây chắc chắn sẽ nặng hơn một dây (tuy nhiên bạn có thể chia bớt cho người leo cùng để mỗi người mang một dây.

Một số dây thừng leo núi loại dâyđôi cũng có thể dùng theo kiểu dây kép, cho phép bạn dùng chúng với kỹ thuật leo khác. Thậm chí còn có những loại dây có thể dùng với cả 3 kỹ thuật leo, với khả năng linh hoạt tối đa. Nhưng dây đôi được thiết kế và kiểm nghiệm để sử dụng theo 1 đôi nhất định, nên bạn không nên sử dụng lẫn lộn kích cỡ và nhãn hiệu dây khác nhau.

Loại dây này có ký hiệu ½ với vòng tròn bao quanh ở 2 đầu dây.

• Dây kép (Twin Rope): 

Là loại dây thừng phù hợp nhất để leo núi kiểu truyền thống trên những chặng leo thẳng đa điểm, leo núi địa hình và núi băng.

Tương tự như kiểu dây đôi, dây kép cũng là một bộ dây leo núi gồm hai dây. Tuy nhiên, bạn sẽ luôn luôn móc cả hai dây qua mỗi móc bảo hộ, như thể bạn đang sử dụng dây đơn vậy. Điều này có nghĩa bạn sẽ dùng nhiều dây hơn kiểu dây đôi, nên dây kép sẽ phù hợp với những chặng leo thẳng. Mặt khác, dây kép thường mảnh hơn dây đôi một chút, nên hệ thống dây sẽ nhẹ hơn và đỡ vướng víu hơn.

Dây thừng leo núi loại dây kép cũng có những ưu và nhược điểm riêng giống với dây đôi, nếu so sánh với dây đơn:

Ưu điểm

• Nối hai dây với nhau và bạn có thể hạ xuống xa gấp đôi so với dây đơn.
• Dây kép sẽ giúp bạn an tâm hơn vì dù một dây đã bị tưa hoặc đứt, bạn vẫn còn một dây còn lại.

Nhược điểm

• Dây kép cần nhiều kỹ năng và thời gian để thành thạo hơn so với dây đơn, do bạn leo và bám bằng hai dây chứ không phải một.
• Tổng trọng lượng của cả hai dây sẽ nặng hơn là một dây (Tuy nhiên, bạn có thể chia bớt cho người leo cùng để mỗi người mang một dây).

Cũng như loại dây đôi, dây kép cũng được thiết kế và kiểm nghiệm để dùng theo đôi nhất định, không nên dùng lẫn lộn kích thước, nhãn hiệu. Một số dây kép có thể dùng như dây đôi, hay thậm chí cả 3 loại dây, với khả năng linh hoạt tối đa. Dây kép được đánh dấu ký hiệu vô tận (∞) ở mỗi đầu.

Xem thêm:

Dây thừng PP

Dây thừng cột bò

Dây cột lồng bè